برای اینکه با مراحل تولید مانتو الیاف طبیعی در جهان آشنایی نسبی پیدا کنید، ابتدا با ریشه لغوی کلمه " مانتو" شروع می‌نماییم. مانتو یا mantea  در زبان فرانسوی به پوششی می‌گویند که مانند روپوشی بلند، روی سایر لباس‌ها پوشیده شود. درگذشته محل تولید پارچه‌های گران‌بها، شهری ایتالیایی به نام montua  بود که برای دوختن اولین مانتوهای تولید شده در کل جهان از پارچه‌های ابریشمی با ارزش این شهر استفاده می‌کردند. برخی معتقدند علت استفاده از واژه "مانتو" برای این پوشش، می‌تواند نام شهر montua باشد.

تاریخچه مانتو در ایران

قبل از انقلاب در ایران از پوشش مانتو استفاده نمی‌شد و فقط از بلوز و شلوار، کت‌وشلوار و چادرهای رنگی می‌نمودند. مانتوهایی که در دهة 60 تولید می‌شد، بسیار گشاد و فراتر از اورسایز بودند و اپل‌های بزرگی هم داشتند. تنوع رنگی خاصی وجود نداشت و بیشتر از پارچه‌های تیره استفاده می‌شد. روشن‌ترین رنگ برای مانتوهای این دوره، رنگ کرم یا خاکی بود اما در دهه 70 مدل‌های خفاشی وارد بازار شدند این مانتوها را عموما برای استفاده قشر مرفه و هنرمندان می‌دوختند. این مدل نوعی مانتوی مجلسی به حساب می‌آمد. در دهه 80 تحولی بزرگ در صنعت مد ایران به وجود آمد و مانتوهای نخی و خنک با طرح‌های متنوع وارد بازار شدند. این مدل‌ها فقط 2 تا 3 دکمه در بالا تنه داشتند و به‌جای شلوار با دامن می‌پوشیدند. پس از گذشت این دهه‌ها ایران نیز از نظر مدل، پیشرفتی چشمگیر نمود.

مراحل تهیه و تولید پوشاک

برای تهیه لباسی زیبا فقط داشتن یک الگوی مناسب کافی نیست، بلکه انتخاب درست پارچه، نحوه برش، چگونگی قرار دادن الگوها، روش دوخت و بسیاری نکات مهم دیگر را نیز باید رعایت نمود. برای اینکه درک بهتری از مراحل تولید پوشاک داشته باشید مطالعه این مقاله را به شما توصیه می‌کنیم.

نکته: روش دوخت لباس‌ها بسته به اینکه شخصی دوخته شود یا در کارگاه‌های کوچک و یا کارخانه‌های بزرگ انجام گیرد، متفاوت است. برش دادن شخصی یک لباس؛ با قیچی دستی انجام می‌شود و به صورت تکی توسط یک شخص آماده می‌شود و امکان دارد قبل از اتمام کار پرو هم بشود، ولی در کارگاه‌ها برش به صورت کلی بوده و با قیچی‌های برقی بزرگ انجام می‌گیرد. اندازه‌ها به شکل سایزبندی می‌باشد و بسته به نوع کارگاه، دوختن لباس‌ها می‌تواند زنجیره‌ای یا مرحله‌ای انجام شود.

برش پارچه

نوع رسم الگو و چیدمان آن و همچنین برش‌ها، برای هر جنس از پارچه متفاوت است. این به آن معناست که نمی‌توان از یک مدل الگو یا یک روش برش برای همة پارچه‌ها استفاده کرد. یکی از اولین اصولی که در برش پارچه باید رعایت کنید صبوری است، پس قبل از اینکه به سرعت سراغ قیچی و برش پارچه بروید، لازم است یاد بگیرید که چگونه انواع پارچه‌ها را پهن کنید و الگو را روی پارچه پیاده نمایید. با اینکه ساده‌ترین مرحله خیاطی پس از اندازه‌گیری برش کردن به نظر می‌رسد، اما نکات ریزی دارد که عدم توجه به آن باعث می‌شود از نتیجه کار راضی نباشد.

پس قبل از پرداختن به برش پارچه، با این نکات بیشتر آشنا شوید:

• ابتدا باید با توجه به عرض پارچه و مدل لباس، مقدار پارچه مورد نیاز را خریداری کنید.
• سپس پارچه را از سمت پشت و به طول پهن کنید.
• پارچه را صاف و بدون چروک طوری که لبه‌ها کاملا روی هم قرار گرفته باشند تا نمایید.
• اگر می‌خواهید برشی تمیز داشته باشید از قیچی کند استفاده نکنید؛ چرا که باعث خرابی لبه‌های پارچه می‌شود. بنابراین لازمه ی یک برش خوب استفاده از قیچی تیز است.
• الگوها کاملا صاف و با رعایت جای دوخت روی پارچه‌ها قرار می گیرند و برای علامت‌گذاری از صابون‌های مخصوص خیاطی استفاده می‌کنند. پس از اطمینان از نحوه قرارگیری الگوها و صابون کشی، پارچه برش می خورد.

دوخت پارچه

مرحله بعدی نوبت به دوخت پارچه‌هایی است که برش خوردند. همان‌طور که برای برش پارچه‌ها جنس و الگوی خاصی نیاز است، در مرحله دوخت نیز باید چرخ ها را نسبت به جنس و ضخامت پارچه‌ها تنظیم نمود و اندازه دوخت و نوع نخ مورد استفاده را با پارچه هماهنگ کرد. پس از آماده‌سازی چرخ خیاطی، قسمت‌های برش خورده طبق الگو به هم وصل می‌شوند. ابتدا قسمت‌های پایه را به هم می‌دوزند و پس از آن نوبت به جزئیات کار می‌رسد که می‌تواند شامل دوخت جیب و یقه و بندهای احتمالی لباس و ... باشد. مرحله دوخت فقط زیر چرخ بردن پارچه‌ها نیست؛ بلکه چسباندن لایه در قسمت‌هایی که نیاز به ایستایی دارند و اتوکشی درزها و سایر بخش‌های لباس نیز جزء این مرحله از کار می‌باشد.

آمادگی دکمه

قدیمی ترین دکمه ها از پوست ساخته شده اند که قدمت آنها حدود 5000 سال تخمین زده می‌شود و درکشور پاکستان کشف شد. اولین دکمه هایی که روی لباس‌ها کار شد، زینتی بوده و از شاخ، استخوان، چوب و برنز تهیه می‌شدند. در روم باستان از دکمه ها برای بستن لباس‌ها استفاده می‌کردند که این دکمه‌ها تا دوره قرون وسطی، اکثرا از فلزهای گران‌بها و پارچه‌های گران قیمت ساخته می‌شدند. بنابراین فقط افراد مرفه از دکمه در لباس‌هایشان استفاده می‌کردند.

بعد از دوخت لباس‌هایی مثل مانتو و پالتو نوبت به دکمه و جا دکمه می‌رسد. در این مرحله باید به چند نکته توجه کرد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت؛

محل جا دكمه

جا دکمه ها را به صورت افقی یا عمودی می توان قرار داد و به نسب انداره دکمه و ضخامت پارچه این مقدار قابل کم و زیاد کردن می‌باشد.

اندازه گيري دكمه

 برای مشخص کردن مقدار جا دکمه، ابتدا نواري را به عرض 0.5 سانت از كاغذ برداشته و دور دكمه حلقه می کنند و دو سر آن را بهم سنجاق مي زنند. سپس دكمه را از وسط كاغذ خارج کرده و با تا کردن كاغذ اندازه ی دکمه را مشخص می نمایند. در صورتی که از دکمه پایه دار استفاده شود، كاغذ را از روي پايه رد نمی كنند. از قسمت لبه لباس به اندازه 1.8 تا 1.5 سانت داخل رفته و جا دکمه را علامت می زنند.

طول جا دكمه

این که طول جا دکمه چقدر باشد به ضخامت پارچه، سایز و پهنای دکمه بستگی دارد. اگر از دکمه های کوچک تری در لباس استفاده شود می توان جا دکمه ها را به صورت عمودی دوخت و این کار به تمیزی لباس کمک می کند.

تعيين محل جا دكمه

در لباس‌هاي جلو باز زنانه، جا دکمه در طرف راست لباس قرار می‌گیرد ولی در لباس‌هاي پشت باز در سمت چپ آن کار می‌شود.

شست و شو جهت گرفتن آبرفت کار

این بخش در مورد اینکه آبرفت کار چیست و چه دلایلی موجب آبرفت در پارچه‌ها می‌شود صحبت می‌کنیم.

تعریف کلی آبرفت

آبرفت، به میزان تغییر اندازه ی کار پس از شست و شو با آب گفته می‌شود که در پوشاک و لباس‌های دوخته شده نیز رخ می دهد. در صنعت نساجی و پوشاک، موضوع آبرفت بسیار پر اهمیت و قابل بررسی است.

آبرفت پارچه چیست؟

پارچه‌هایی مثل تریکو و کشباف، به دلیل نوع نخ و وجود منفذ ها در پارچه موجب یک حالت ارتجاعی می‌شود که بعد از شستشو با دمای مناسب، پارچه‌ها تغییر سایز می دهند و کوچک تر می‌شوند که به این کاهش سایز آبرفت پارچه می گویند. این آبرفت ها اصولا با کاهش عرض اتفاق می افتد و کمتر پیش می آید که پارچه ای از طول آبرفت داشته باشد. درصد زیادی از آبرفت پارچه‌ها، در مرحله کامپکت و تکمیل گرفته می‌شود و تقریبا پارچه در اندازه ی واقعی، تثبیت می گردد.

اندازه گیری آبرفت و جمع شدگی پارچه‌ها

برای اندازه گیری میزان جمع شدگی پارچه‌ها، یک نمونه مربع شکل از پارچه مورد نظر را به ابعاد 30 در 30 سانتیمتر برش می دهند و در هر سمت پارچه،علامت هایی با فاصله 25 سانتی متر از یکدیگر و فاصله 2.5 سانتیمتر از لبه ی پارچه قرار می دهند. بعد از شستشوی نمونه پارچه، فاصله ی بین علامت های روی پارچه را اندازه گیری می کنند. با مقایسه ی فاصله بین علامت ها قبل و بعد از شستشو، میزان آبرفتی که پارچه در جهت طول و عرض داشته بدست می آید.

آبرفت لباس

لباس‌ها نیز مانند پارچه‌ها آبرفت دارند. مثلا لباس‌های زمستانی که به صورت یک تکه بافت می‌شوند، یا لباس‌هایی که با پارچه ی خام می‌دوزند و بعد به رنگرزی می روند به این دلیل که پارچه‌هایشان مرحله ی تکمیل را طی نکرده و آبرفتشان گرفته نشده، دارای ثبات نسبی نیز نمی باشند. در چنین مواقعی، یک نمونه را کامل می‌دوزند و سپس مرحله ی شستشو و تکمیل را می گذراند، در نهایت طبق تغییراتی که در طول و عرض لباس ایجاد می‌شود، اندازه ی الگو را تعیین می کنند.

رابطه بین آبرفت با جنس پارچه و الیاف

پارچه‌های پنبه ای، به نسبت پارچه‌هایی با الیاف مصنوعی یا پلی استر؛ آبرفت بیشتر دارند. این موضوع در لباس‌ها کاملا قابل لمس است. هنگامی که لباس پنبه ای شسته می‌شود، تغییر اندازه ی بیشتری نسبت به لباس‌هایی از جنس پلی استر پنبه یا پلی استر از خود نشان می دهد. همین امر جزء معایب پارچه‌های تریکو و کشبافت پنبه ای به حساب می آید اما، روش های متعددی برای رفع این ایراد وجود دارد. به عنوان مثال؛ استفاده از نخ های کامپکت یا نخ های مرسریزه، دو نمونه از این روش ها هستند.

چند نمونه از روش های گرفتن آبرفت پارچه و لباس

اصولا برای بالا بردن سطح کیفی پارچه و لباس، تولید کنندگان تلاش می کنند با روش های گوناگون آبرفت آنها را تا حد امکان بگیرند. این روش ها می توانند در هر یک از مراحل تولید نخ، پارچه و یا لباس باشند.

در ادامه به چند مورد از این اقدامات اشاره می‌کنیم؛

• کامپکت پارچه: عملیاتی با استفاده از بخار، دمای بالا و پرس طاغه پارچه
• شستشوی تکه ای: یک پرسه ی عادی شستشوی لباس‌های دوخته شده توسط ماشین لباسشویی صنعتی
• مرسریزه کردن نخ: عملیاتی که با کشیدن نخ و افزودن سود کاستیک همراه است.
• آنزیم شور: افزودن آنزیم های مختلف مخصوصا تثبیت کننده ها
• پرس: این روش اصولا برای تکه های بافت زمستانی انجام می‌گیرد.
• ترکیب مواد مصنوعی: با اضافه کردن یک نخ فیلامنت یا لاکرا، پارچه را تثبیت می کنند.

تکمیل کیفیت نهایی

پس از تکمیل شدن مرحله دوخت پارچه‌ها، نوبت به کنترل کیفیت نهایی می‌رسد. این کار برای اطمینان از محصول نهایی می‌باشد تا بدون ایراد و سالم به دست مشتریان برسند.

بسته بندی

بسته بندی های پوشاک با هم تفاوت دارند و برای هر لباسی یک نوع بسته بندی طراحی می‌شود. برای مثال نوع طراحی بسته بندی لباس‌های زنانه با مردانه فرق دارد. لباس‌های تکمیل شده به صورت مرتب روی قفسه ها برای بازرسی و چک کردن نمایش داده می‌شوند. هنگام بسته بندی این لباس‌ها، نوع ساخت جعبه ها بسیار مهم می‌باشد تا حتی که رنگ بسته بندی در لباس زنانه نیز بسیار دارای اهمیت می‌باشد. در انتها نیز نوبت به برچسب‌گذاری، سایزبندی و بسته‌بندی پوشاک می‌رسد تا به مشتری ارائه شود.

سخن پایانی

متد های مختلفی برای برش و دوخت پارچه‌ها وجود دارد که باعث شده حتی برای دوخت لباس‌ها نیازی به حضور مشتری نباشد و فقط کافیست نا اندازه‌ها را داشته باشید. با وجود تفاوت در متد ها، نتیجه کار یکسان است و در نهایت لباسی تمیز و خوش دوخت خواهید داشت.




محصولات الیاف طبیعی
عکس لمس کنید